Kto jest ubogi w duchu?
Co znaczą słowa Jezusa: „błogosławieni ubodzy w duchu” (Mt 5,3)?
Wyrażenie, którego dotyczy pytanie, sprawia uczonym i często też kaznodziejom wiele problemów. Również w języku greckim jest ono praktycznie niespotykane w starożytnej literaturze poza tym tekstem. Użyty tutaj przymiotnik „ubogi” (gr. ptochos) pojawia się w LXX (Septuagincie) ok. 100 razy i oznacza przede wszystkim kogoś ubogiego ekonomicznie, uciśnionego, słabego (Prz 13,8; Mk 12,42; Łk 21,3; J 12,5). Mimo że błogosławieństwa przekazane są przez dwu ewangelistów (Mateusza i Łukasza), tylko pierwszy z nich używa dopowiedzenia „w duchu/duchem” (gr. to pneumati). Istnieją dwie główne linie interpretacji powyższego celownika.
Pierwsza zakłada, że jest to dativus instrumentalis, co skutkuje najczęstszym w języku polskim tłumaczeniem „ubodzy duchem”, to znaczy „ubodzy dobrowolnie”. W ten sposób Jezus pochwala tych, którzy sami porzucają dobra materialne. Traktując jednak rzeczownik „pneuma” jako oznaczający Ducha Świętego można odczytać to wyrażenie jako odnoszące się do tych, którzy mocą Ducha Świętego trwają w dobrowolnym ubóstwie. Jest to tłumaczenie najczęstsze w kaznodziejstwie i literaturze pobożnościowej.
Druga linia zmierza w kierunku traktowania celownika jako dativus relationis. Takie potraktowanie tego wyrażenia odnosiłoby się do tych, którzy pozostają ubodzy w odniesieniu do swojego ducha. Tacy ludzie uznają własną słabość i zwracają się ku Bogu jako źródłu mocy. Warto zauważyć, że na innych miejscach Jezus poucza, że pokora jest warunkiem niezbędnym dla uczestnictwa w Królestwie Niebieskim (zwłaszcza Mt 18,4). Korelowałoby to z argumentacją, która towarzyszy pierwszemu błogosławieństwu: „albowiem do nich należy królestwo...”.
Należy zaznaczyć, że istnienie dwu interpretacji nie oznacza, że są one całkowicie od siebie niezależne i przeciwstawne. Zazębiają się one i dopełniają, a ich realizację, podobnie jak wszystkich błogosławieństw możemy najpełniej obserwować w osobie Jezusa Chrystusa.
Jesteś na facebooku? My też! :)
Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebook'owej stronie!
"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)
Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie odpowiedź zostanie udzielona w ciągu około tygodnia, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".
Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.
