Popiół w Biblii
Co symbolizuje popiół, którym w Środę Popielcową posypane zostają głowy wiernych? Czy ten znak ma zakorzenienie w Piśmie Świętym?
Symbolikę popiołu w liturgii Środy Popielcowej oraz duchowości Wielkiego Postu przedstawił w swojej homilii na ten dzień Ojciec Święty Benedykt XVI. Każda liturgia, więc także chrześcijańska, składa się z dwu elementów: duchowego i materialnego. Pierwszy stanowią modlitwy, które składają wierni oraz przewodniczący liturgii, natomiast drugi są to gesty oraz przedmioty, które towarzyszą celebracji i mają za zadanie kierować zmysły na rzeczywistość duchową. Dlatego też w czasie nabożeństw używa się np. kadzidła, świec, szat liturgicznych, które same w sobie nie spełniają magicznej funkcji automatycznego przybliżania Boga, ale pomagają uczestnikom kierować ku Niemu swoje myśli i modlitwy. Stanowią one elementy tego świata, które stają się zakotwiczeniem Boga w świecie materialnym.
Podczas gdy woda, olej, wino i chleb stanowią elementy sakramentalne, przez które udziela się łaski Chrystusa, o tyle popiół nie jest znakiem sakramentalnym, lecz wyraża modlitwę i uświęcenie Ludu Bożego. W pierwszym rzędzie nawiązuje on do słów, które Bóg wypowiedział po upadku człowieka: „Prochem jesteś i w proch się obrócisz” (Rdz 3,19; por. Mdr 2,3). Benedykt XVI tak rozwija tę myśl:
„Możemy zauważyć, jak w opisie Księgi Rodzaju symbol prochu doznaje negatywnej przemiany wskutek grzechu – mówił Papież. – Przed grzechowym upadkiem gleba ma potencjał całkowicie dobry, nawadniana wypływającym z niej nurtem (Rdz 2,6) i zdolna za sprawą Boga rodzić «wszelkie drzewa miłe z wyglądu i o smacznych owocach» (Rdz 2,9). Natomiast po upadku i po przeklęciu przez Boga będzie rodziła «cierń i oset», a jedynie w zamian za «ból» i «pot czoła» użyczy swych owoców człowiekowi (Rdz 3,17-18). Proch ziemi nie przypomina już odtąd stwórczego czynu Boga, całkowicie otwartego na życie, ale staje się znakiem nieuchronnego przeznaczenia śmierci: «Prochem jesteś i w proch się obrócisz». W tekście biblijnym jest oczywiste, że ziemia uczestniczy w losie człowieka”.
Jeżeli zaś chodzi o posypanie głów popiołem jest to gest typowo pokutny, spotykany na kartach Starego i Nowego Testamentu wielokrotnie, np. Jud 4,11.15; 9,1; Est 4,1; 1 Mch 3,47; 4,39; Hi 42,6; Iz 58,5; 61,3; Jr 6,26; Ez 27,30; Dn 9,3; Jon 3,6; Mt 11,21 ; Łk 10,13.
Jesteś na facebooku? My też! :)
Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebook'owej stronie!
"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)
Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie odpowiedź zostanie udzielona w ciągu około tygodnia, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".
Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.
