188. Ile lat miał żyć człowiek? (Rdz 6,1-4)

 

Pytania do Biblii

Ile lat miał żyć człowiek?

Nie rozumiem rozdźwięku pomiędzy pierwszymi stworzonymi ludźmi przez Pana , którzy żyli kilkaset lat, a pomiędzy ludźmi - "którzy mieli wg Pana żyć tylko 120 lat". W którym momencie jest prawdziwe człowieczeństwo. Przypomina to trochę mitologię i półbogów.

Cała scena opisana w Rdz 6,1-4 sprawia uczonym trochę problemów. Nie jest jasne do którego opowiadania się odnosi: czy kończy historię o potomkach Seta, czy rozpoczyna historię Noego. O ile rozwiązanie tej kwestii nie jest aż tak niezbędne do udzielenia odpowiedzi na zarysowany wyżej problem, o tyle pytanie o pochodzenie opowiadania może w znaczący sposób pomóc zarysować odpowiedź na nasz problem.

Zadający pytanie słusznie zauważa, że historia z Rdz 6,1-4 przypomina mitologię i półbogów, ponieważ jako źródło pochodzenia tego opisu podaje się opowiadanie mitologiczne zaczerpnięte spoza żydowskiego kręgu kulturowego. Opis ten nie wpisuje się w żaden sposób w żydowską angelologię, według której nie istniała możliwość podjęcia współżycia cielesnego między istotami duchowymi a ludźmi. Ponadto kwestia tożsamości „synów Bożych” pozostaje ciągle otwarta. Niektórzy mówią o aniołach, inni o złych duchach. Mitologiczne źródło pochodzenia analizowanej perykopy każe spojrzeć na jej przesłanie w kontekście głównego powodu, który towarzyszył opowiadaniom tego typu.

Opowiadania mitologiczne to przede wszystkim opowiadania etiologiczne, czyli narracje wyjaśniające jakiś stan rzeczy, powód, dla którego świat/miejsce/wydarzenie są takie, a nie inne. Opisanie zamierzonej długości życia człowieka stoi zatem w strategii narracyjnej, jako kontrapunkt dla opowiadania o ogrodzie Eden, w którym rośnie drzewo życia gwarantujące człowiekowi nieśmiertelność (Rdz 2,4-25). Kiedy człowiek przekracza Boży nakaz niespożywania owoców z drzewa poznania dobra i zła, pierwszym skutkiem jest zerwanie bliskiej więzi z Bogiem. Ponieważ relacja z Bogiem ulega rozluźnieniu, człowiek przestaje mieć udział w darach udzielanych przez Niego, spośród których pierwszym i najbardziej krytycznym jest śmiertelność. Od tego czasu pierwsi ludzie żyją (generalnie) coraz krócej: Adam (930), Set (912), Enosz (905), Kenan (910), Mahalaleel (895), Jered (962), Henoch (365), Metuszelach (969), Lamek (777), Noe (950), Sem (600), Arpachszad (438), Szelach (433), Eber (464), Peleg (239), Reu (239), Serug (230), Nachor (148), Terach (205), Abraham (175), Izaak (180), Jakub (147), a na końcu Józef umierający w wieku 110 lat, a więc zbliżonym do zaznaczonego przez Boga. Idealnym przykładem postaci żyjącej „pełnią życia” jest Mojżesz umierający w wieku 120 lat (Pwt 34,7). Ta postać, będąca przyjacielem Boga oraz obcująca z Nim twarzą w twarz, przeżywa całe swoje życie tak, jak powinno ono wyglądać według autorów natchnionych.

Ostatecznie zatem, długość życia ustalana na 120 lat, ma za zadanie pokazać, że pierwsi ludzie, wraz z rozprzestrzenianiem się grzechu, oddalają się od zamierzonego przez Boga ideału człowieka. Dlatego też opowiadanie o wyznaczeniu limitu lat człowieka należy czytać w szerszym kontekście strategii narracyjnej autora natchnionego, a zatem uwzględniając wiek ludzkości do Mojżesza, a także pamiętając o skutkach upadku pierwszych rodziców (Rdz 3).

Autor biblijny wychodzi od doświadczenia każdego człowieka bojącego się śmierci i pragnącego żyć wiecznie. Ta tęsknota wiązała się w jego opinii z obecnością pierwiastka boskiego w człowieku (przedstawianego jako tchnienie – zob. Rdz 2,7), jednak oddalanie się od Boga poprzez grzech, sprawia, że podtrzymujący życie w człowieku boski element oddala się od niego. Dlatego też człowiek musi zmierzyć się z ograniczeniem długości życia na ziemi od niemającego końca do 120 lat.

Bartłomiej Sokal

A 100 pytań temu zastanawialiśmy się:

Jesteś na facebooku? My też! :)

Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!


"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.