Tekst grecki i polski

Najważniejsze słowa greckie

• φρεναπατάω [frenapataō] – „zwodzić”. Hapax legomenon, a więc kolejny unikat w Nowym Testamencie i całej Biblii Greckiej. Jego najbliższym krewnym jest rzeczownik nazywający wykonawcę czynności φρεναπάτης [frenapantēs] („zwodziciel”), który poza Tt 1,10 nie pojawia się na kartach Biblii Greckiej. Żeby lepiej zrozumieć znaczenie tych słów trzeba sięgnąć do ich etymologii. Najpierw pojawia się rzeczownik φρήν [frēn], który w Nowym Testamencie jest prawie hapax legomenon – pojawia się wprawdzie dwukrotnie, ale w tym samym wersecie: 1 Kor 14,20. Jego biblijne znaczenie to „myśl”, „rozum”, chociaż właściwie oznacza organy wewnętrzne człowieka. Druga część pochodzi od słów ἀπάτη [apatē] / ἀπατάω [apataō]. Ten drugi to czasownik, który tłumaczy się na polski „zwodzić” – i również nie należy do najpopularniejszych słów Nowego Testamentu: zaledwie trzy wystąpienia (Ef 5,6; 1Tm 2,14; Jk 1,26). Nieco częściej pojawia się rzeczownik ἀπάτη („zwodzenie”) – znaleźć go można w Mt 13,22; Mk 4,19; Ef 4,22; Kol 2,8; 2Tes 2,10; Hbr 3,13; 2P 2,13. Łącząc te dwa elementy składowe można powiedzieć, że φρεναπατάω oznacza „zwodzić umysł”, „łudzić”.
• καύχημα [kauchēma] – „chluba”. Może mieć podwójne znaczenie – albo nazywa powód do chluby albo samą czynność chlubienia się. W Nowym Testamencie niemal wyłącznie pojawia się w corpus paulinum, gdzie może oznaczać zarówno powód (np. Rz 4,2) jak i czynność (np. 1Kor 5,6). Pozostałe wystąpienia to 1Kor 9,15.16; 2Kor 1,14; 5,12; 9,3; Ga 6,4; Flp 1,26; 2,16 i wreszcie jedyny przykład spoza „listów pawłowych” to Hbr 3,6. Takie samo podwójne znaczenie ma również blisko spokrewniony rzeczownik καύχησις [kauchēsis], który występuje niemal w tych samych tekstach co καύχημα: Rz 3,27; 15,17; 1Kor 15,31; 2Kor 1,12; 7,4.14; 8,24; 11,10.17; 1Tes 2,19 i Jk 4,16. Oba rzeczowniki pochodzą oczywiście od tego samego czasownika καυχάομαι [kauchaomai] („chlubić się”), który jest stanowczym zwycięzcą jeśli chodzi o frekwencję: 37 wystąpień w 32 wersetach Nowego Testamentu, z czego połowa (20 wystąpień, 16 wersetów) to Drugi List do Koryntian, głównie rozdziały 10 – 12. W Liście do Galatów pojawia się dwukrotnie (Ga 6,13.14), a poza corpus paulinum jedynie w Jk 1,9 i 4,16.
• φορτίον [fortion] – „ciężar”. Podstawą jest tutaj grecki czasownik φέρω [ferō], „nieść”. Od niego pochodzi najpierw rzeczownik φόρτος [fortos], oznaczający to, co jest niesione: ładunek statku, jakiś towar do przetransportowania. Pod względem formy φορτίον jest zdrobnieniem od φόρτος, co jednak wcale nie musi oznaczać, że ciężar taki nie jest ciężki. Rzeczywiście w Mt 11,30 Jezus mówi o „ciężarze” (φορτίον), który jest lekki, ale już w Mt 23,4 i Łk 11,46 jest on ciężki i nie do uniesienia, chociaż kto inny tym razem go nakłada. Najbardziej klasyczne rozumienie tego terminu pojawia się w Dz 27,10 (niektóre rękopisy mają tam formę φόρτος), gdzie mowa jest o ładunku przewożonym na statku, którym płynął święty Paweł. Ostatnim (tak, jest ich jedynie pięć) miejscem, w którym można znaleźć ten „ciężar” jest oczywiście Ga 6,5, przy czym warto zauważyć, że to ciężar różny od wspomnianego w Ga 6,2.

Biblię Biblią wyjaśniać

• Rz 14,10-12: „Dlaczego więc ty potępiasz swego brata? Albo dlaczego gardzisz swoim bratem? Wszyscy przecież staniemy przed trybunałem Boga. Napisane jest bowiem: Na moje życie – mówi Pan – przede Mną zegnie się wszelkie kolano, a każdy język wielbić będzie Boga. Tak więc każdy z nas o sobie samym zda sprawę Bogu”.
• 1Kor 3,18-23: „Niechaj się nikt nie łudzi. Jeśli ktoś spośród was mniema, że jest mądry na tym świecie, niech się stanie głupim, by posiadł mądrość. Mądrość bowiem tego świata jest głupstwem u Boga. Zresztą jest napisane: On udaremnia zamysły przebiegłych lub także: Wie Pan, że próżne są zamysły mędrców. Niech się przeto nie chełpi nikt z powodu ludzi! Wszystko bowiem jest wasze: czy to Paweł, czy Apollos, czy Kefas; czy to świat, czy życie, czy śmierć, czy to rzeczy teraźniejsze, czy przyszłe, wszystko jest wasze, wy zaś Chrystusa, a Chrystus – Boga”.
• 2Kor 12,6-10: „Zresztą choćbym i chciał się chlubić, nie byłbym szaleńcem; powiedziałbym tylko prawdę. Powstrzymuję się jednak, aby mnie nikt nie szacował ponad to, co widzi we mnie lub co ode mnie słyszy. Aby zaś nie wynosił mnie zbytnio ogrom objawień, dany mi został oścień dla ciała, wysłannik szatana, aby mnie policzkował – żebym się nie unosił pychą. Dlatego trzykrotnie prosiłem Pana, aby odszedł ode mnie, lecz mi powiedział: Wystarczy ci mojej łaski. Moc bowiem w słabości się doskonali. Najchętniej więc będę się chlubił z moich słabości, aby zamieszkała we mnie moc Chrystusa. Dlatego mam upodobanie w moich słabościach, w obelgach, w niedostatkach, w prześladowaniach, w uciskach z powodu Chrystusa. Albowiem ilekroć niedomagam, tylekroć jestem mocny”.

Biblia w sztuce