Czasami naukowcy rozkładają ręce i przyznają się: "Nie wiemy, co z tym zrobić". Wtedy warto wezwać na pomoc wszystkie możliwe posiłki. Czasami wręcz cały świat zaproszony jest do pomocy w badaniach. Ty też pomóż rozszyfrować język proto-elamicki!

Pomimo zachowania do naszych czasów zbioru ponad 1600 tekstów, naukowcy do tej mieli sporo problemów z odczytaniem pochodzących z epoki wczesnego brązu tekstów proto-elamickich. Owe teksty, spisane w południowo-zachodnim Iranie między latami 3200 a 2900 przed Chrystusem, stanowią najliczniejszy w świecie corpus wczesnych tekstów ludzkości i jednocześnie najtrudniejszy do przetłumaczenia. Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego i Uniwersytetu w Southampton badają to starożytne pismo w nowym świetle, dosłownie, poprzez system RTI (Reflectance Transformation Imaging, obrazowanie poprzez zmianę odbicia fali świetlnej), nową technologię, rozświetlającą każdy szczegół wyryty na glinianych tabliczkach.

Badanie przy pomocy systemu RTI.

Badacze poddali analizie przy pomocy 76 lamp wchodzących w skład systemu RTI około 1100 proto-elamickich tabliczek wypożyczonych z Luwru. Najpierw zrobiono zdjęcia przy pomocy każdej lampy oddzielnie, następnie przebadano je wszystkie razem. Dzięki temu naukowcy mogą badać każdą tabliczkę pod każdym możliwym kątem, dzięki czemu widoczne się stają szczegóły, które do tej pory umykały oku ludzkiemu. Naukowcy następnie dokonują cyfryzacji dokumentów i umieszczają je w internecie dla celów naukowych oraz dyskusyjnych. Dzięki temu, naukowiec w każdym miejscu na świecie ma do nich dostęp bez potrzeby udawania się do Paryża, dodatkowo, tabliczki zostają w ten sposób ochronione przez zniszczeniem, na które są narażone w skutek wielokrotnych badań.

Znakomita większość proto-elamickich tekstów pochodzi ze stolicy imperium, z Suzy (w Biblii znana jako Szuszam), z miasta, które spełniało ważną rolę w historii zarówno proto-elamickiej, jak i elamickiej, mezopotamskiej, perskiej, a także w historii Partów przez liczne wieki. Szuszan jest znane także z Biblii. Estera zostaje królową w tym mieście ratując Żydów, a Nehemiasz i Daniel są mieszkańcami tego miasta w czasie wygnania babilońskiego. Księga Jubileuszy łączy Suzę ze starożytną ludnością elamicką, która wspominana jest w narracjach biblijnych. Według podań biblijnych Elamici byli potomkami Elama, jednego z synów Sema, wnuka Noego.

Przykładowa tabliczka z zapisem języka proto-elamickiego
(kliknij, żeby powiększyć)

Chociaż opowiadanie o Wieży Babel zawiera biblijną tradycje na temat pochodzenia języka oraz narodu elamickiego, niejasna pozostaje relacją między Elamitami a ich proto-elamickimi poprzednikami, stanowi ona zagadkę dla naukowców do dnia dzisiejszego. Pismo elamickie zawiera pewne elementy wspólne z pismem mezopotamskim, ale brak dwujęzycznych tabliczek, a także sporo różnic piśmiennych, które wykazują tabliczki, ograniczyły badaczy w odkryciu jakichkolwiek podstaw tego języka. Język elamicki zdaje się zawierać zarówno symboliczne jak i fonetyczne kombinacje, ale słabo rozwinięta tradycja piśmiennicza (bez jasno ustalonych reguł) stanowi enigmę językową dla językoznawców przez dekady. Pozostaje nadzieja, że wraz z zastosowaniem technologii RTI oraz powszechnego dostępu do tabliczek, badania naukowców staną się owocne i dotrą do przełomu.

opracował: B. Sokal
na podstawie doniesień prasowych

Jesteś na facebooku? My też! :)

"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie odpowiedź zostanie udzielona w ciągu około tygodnia, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.