Grzech pierworodny w poemacie?
Dlaczego w kościele katolickim uważamy, że jesteśmy skażeni grzechem pierworodnym, a z drugiej strony mówimy, że stworzenie świata i człowieka jest opisane jako poemat? jak mam to uzasadniać w rozmowie z ludźmi niewierzącymi?
W powyższym pytaniu pomieszane są dwie różne płaszczyzny spojrzenia na narracje o opisie stworzenia świata i upadek człowieka: jedna formalna (opisanie jako poemat), a druga związana z przekazem teologicznym (grzech pierworodny). A zatem przeanalizujemy te kwestie oddzielnie.
Rozpatrując liryczny charakter opisu stworzenia świata (Rdz 1,1 – 2,4a), najczęściej przywołuje się dwa argumenty: zwrotkową budowę oraz paralelizm dni stworzenia.
Poematyczny sposób przekazu opisu stworzenia świata (Rdz 1,1 – 2,4a) opiera się przede wszystkim na zwrotkowej budowie: każdy dzień zbudowany jest w podobny sposób, oparty na ramach podobnych wyrażeń: „i powiedział Bóg: ‘niech stanie się..., ‘i stało się’, ‘Bóg widział, że... było dobre’, ‘tak minął wieczór i poranek – dzień...’.
Kolejnym elementem liryzmu opisu jest relacja między poszczególnymi dniami: pierwsze trzy dni odpowiadają drugiej trójce: pierwszy dzień odnosi się do czwartego, drugi – do piątego, a trzeci do szóstego. Na czym polega ta relacja paralelizmu? Przykładowo, drugiego dnia Bóg oddziela wody górne od dolnych, umieszczając między nimi sklepienie niebieskie; w odniesieniu do tych dwu płaszczyzn, ziemi i nieba, w piątym dniu stworzone zostały wodne istoty, a także ptaki podniebne.
Natomiast kwestia przekazu grzechu pierworodnego nie jest związana z formą przekazu opisu stworzenia świata (Rdz 1,1 – 2,4a), ponieważ znajduje się w dalszej części Księgi Rodzaju (3,1-19). Ta część jest w całości pisana prozą, a zatem posiada inną formę literacką. Grzech pierworodny wynika z faktu przekroczenia zakazu Bożego i przyzwolenia na poznanie zła w życiu pierwszych ludzi. Pierwsze skutki, które mają miejsce w życiu ludzi to odkrycie zagrożenia w sferze cielesności, co doprowadziło ich do poczucia wstydu, następnie do przerzucania się odpowiedzialnością za dokonany czyn. Ostatecznie Bóg ogłaszając wyrok obwieszcza różne wymiary braku harmonii między Stwórcą a stworzeniem: nieprzyjaźń między człowiekiem a zwierzętami, trud w zdobywaniu pożywienia z ziemi, śmierć jako wydarzenie napełniające strachem, świadomość własnej kruchości lub obarczenie kobiety bólem rodzenia.
Ponieważ ten brak harmonii w świecie powodujący oddalanie się od Boga ludzi wszystkich wieków, co wyraźnie pokazuje dalsza historia biblijna, jest to największy skutek grzechu. Człowiek popada także w rozdźwięk z samym sobą, co wyraźnie opisuje św. Paweł mówiąc o towarzyszącym mu pragnieniu zła, podczas gdy odnowiony człowiek pragnie dobra i zbliżania się do Boga (Rz 7,14-25). Do tego doświadczenia każdego człowieka nawiązują zarówno autor Księgi Rodzaju oraz św. Paweł, a także teologia katolicka przy formułowaniu nauki o grzechu pierworodnym dosięgającym każdego człowieka.
Musimy pamiętać, że przesłanie żadnej księgi biblijnej nie wyczerpuje się w jednej, nawet najpiękniejszej części (perykopie), ale widoczne się staje w szerszym spojrzeniu na jej całość. Księga Rodzaju jest zaledwie początkiem całego zbioru opowiadań historycznych, które poprzez historię Kaina i Abla, ludzkości w czasach Noego aż po powstającą nienawiść między Józefem a jego braćmi przekazują jak bardzo ludzkość oddala się od Boga. Jednocześnie jednak nie jest pochylnia skierowana w dół, ale raczej sinusoida, gdyż pojawiają się postaci, które swoją wiernością Bogu są bliskie wzorowi zakreślonemu w początkach stworzenia. Ostatecznym zwieńczeniem historii zbawienia całej ludzkości jest Księga Apokalipsy, która opisuje ostateczne zwycięstwo. W tym kontekście należy czytać opis o grzechu pierwszych rodziców: świat jest dziełem Bożym i zawiera Jego piękno, ale poprzez swoje decyzje człowiek może się od niego oddalić i zacierać w sobie obraz Boży. Czytelnik tekstów biblijnych poprzez lekturę kolejnych ksiąg biblijnych powinien jasno opowiedzieć się po jednej stronie, a także wiedzieć, czego unikać w swoim postępowaniu.
A 100 pytań temu zastanawialiśmy się:
Jesteś na facebooku? My też! :)
Zapraszamy do dyskusji na temat powyższej odpowiedzi na naszej facebookowej stronie!
"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)
Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".
Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.
