Dawid (od hebr. dawidum przywódca lub arab. wadda kochał), król Judy i Izraela (ok. 1010-970 przed Chr.), autor wielu psalmów, typ Mesjasza.

I. Życie i Działalność – Dawid był najmłodszym synem Jessego z Betlejem (1 Sm 16,11). Genealogia wywodzi go wprawdzie z pokolenia Judy, ale jest bardzo prawdopodobne, że pochodził z pokolenia nieizraelskiego (Rt 4,18-22). Wybrany na króla spośród jedenastu synów Jessego (1 Sm 16,1-13), pełnił wpierw służbę na dworze Saula, po czym został dowódcą jego wojsk. Z opisów faworyzujących polityczną zręczność Dawida nietrudno domyśleć się, że wciągnął on całą rodzinę królewską w realizację swych planów zdobycia tronu. Miały temu służyć także zmowy Dawida z Filistynami (1 Sm 21,11-15; 27,1-12) i buntownikami, którym przewodził na południu Judei (1 Sm 22; 25); z podarowanego przez Filistynów miasta Siklag dokonywał wypraw przeciwko Geszurytom, Gizzytom i Amalekitom, by zdobyć środki na prowadzenie dalszych wojen i ostatecznie pokonać Filistynów.

Po śmierci Saula został królem Judy, obierając na stolicę państwa Hebron, w którym rządził siedem lat. Całkowicie zdobył władzę nad plemionami północnymi, zapewne dzięki pozyskaniu Abnera. Zmierzał do stworzenia jednolitego państwa z plemion dotychczas podzielonych; zdobył Jerozolimę (dotychczas we władaniu Jebuzytów, 2 Sm 5,6-10) i przeniósł do niej stolicę kraju oraz namiot z Arką Przymierza (2 Sm 6,1-23); w części Jerozolimy, zwanej Miastem Dawidowym, zbudowanym przy pomocy Hirama (władcy Tyru), wzniósł pałac królewski (2 Sm 5,11-12); nie zrealizował jedynie planu budowy świątyni, od którego odstąpił po upomnieniu nadwornego proroka Natana (2 Sm 7,1-17). Dzięki osłabieniu Egiptu i Mezopotamii pokonawszy Filistynów, rozszerzył granice swego państwa o Moab (2 Sm 8,2), Sebę (8,3-5) i Edom (8,13-14) oraz zawarł przymierze z królami Hamatu i Tyru. Na dworze królewskim w związku z długotrwałą wojną z Ammonitami i Aramejczykami, kierowaną przez Joaba (2 Sm 10,1-19), doszło do rozłamów; cudzołóstwo Dawida z Batszebą, żoną Uriasza, i podstępne zamordowanie jej męża (2 Sm 11,1-27), śmierć jej dziecka, skandal wywołany przez Amnona, bunt Absaloma, wygnanie Dawida, śmierć Amnona i Absaloma - interpretuje Biblia jako karę Bożą; konsekwencją rozłamów było powstanie Szeby i pierwsza próba secesji plemion północnych, dowodząca, że ich związek z plemionami południowymi był ciągle bardzo luźny; przy pomocy Kananejczyków Dawid rozprawił się z pozostałymi przy życiu Saulidami, domniemanymi inspiratorami buntów; na mocy testamentu (1 Kri 2,1-9) Salomon, syn i następca Dawida, miał im wymierzyć ostateczną sprawiedliwość. W ostatnich latach rządów Dawida wielki wpływ na politykę wewnętrzną miał prorok Natan i Batszeba, ostatnia żona Dawida; ich zabiegi udaremniły spisek syna Adoniasza (1 Krl 1,5-31), roszczącego sobie prawo do korony, w wyniku czego tron otrzymał Salomon (1 Krl 2,12-46).

Autorzy ksiąg NT, opierając się na starej tradycji i nie dochodząc jej wartości historycznej, przypisują Dawidowi autorstwo niektórych psalmów (por. Mt 22,43; 4,25; Rz 4,6; 11,9), podczas gdy w ST znajdują się jedynie wzmianki, że Dawid układał elegie żałobne po śmierci Jonatana (2 Sm 1,17) i pobożne modlitwy (2 Sm 7,18-29). Jest jednak bardzo możliwe, że Dawid był inspiratorem poetyckiej twórczości religijnego nurtu - psalmów, sam będąc autorem wielu z nich, i kazał je włączyć do zbiorów pieśni kultycznych. Specyficzne pojęcie autorstwa w literaturze hebrajskiej i w ogóle orientalnej sprawiło, że nawet późniejsze psalmy przypisywano Dawidowi jako inicjatorowi tego gatunku; wiele też z nich miało za tło życie i działalność Dawida.

Z Dawidem łączy się w ST początek tzw. tradycji królewskiej, która z biegiem czasu potężniała jako oczekiwanie na idealnego Króla-Pomazańca. Punktem wyjścia rozwoju idei królestwa Dawidowego i jego wiecznego trwania było proroctwo Natana z 2 Sm 7,8-16, zreinterpretowane w sensie mesjańskim w wielu tekstach deuteronomicznego dzieła, u proroków i w Psalmach, nadto także w pismach qumrańskich. Niczym nie uwarunkowana obietnica dana Dawidowi potwierdziła dawne Przymierze synajskie, koncentrując się odtąd na osobie idealnego króla, który doprowadzi więź ludu z Bogiem do pełnej doskonałości. Wybranie Dawida i jego dynastii, łaskawość Jahwe okazana poprzez ten wybór całemu narodowi oraz dane mu przyrzeczenia stanowią elementy konstytutywne przymierza, w Ps 89,4.35.40 nazwanego Dawidowym. W NT Jezus jest wielokrotnie nazywany synem Dawida, co stanowi wyraz głębokiego przekonania, iż na nim spełniły się wszystkie zapowiedzi mesjańskie; sam też Jezus oświadczył, że jest większy niż Dawid, gdyż jest jego Panem (Mk 12,35-37).

Jan Łach

Jesteś na facebooku? My też! :)

"Scriptura crescit cum legente"
"Pismo rośnie wraz z czytającym je" (św. Grzegorz Wielki)

Każdy rozmiłowany w Słowie Bożym napotyka w Biblii fragmenty, które sprawiają mu trudność w interpretacji. Zachęcamy zatem wszystkich odwiedzających stronę Dzieła Biblijnego do zadawania pytań. Na każde pytanie udzielimy odpowiedzi, a następnie będzie ona opublikowana w sekcji "Pytania do Biblii".

Kliknij TUTAJ, żeby przesłać pytanie.